Raadsverkiezingen Rotterdam in kaart

Raadsverkiezingen Rotterdam in kaart

De afgelopen verkiezingen zorgde in Rotterdam voor een historisch verlies van de PvdA. Tegelijk werd een opkomst van D66 zichtbaar en wist Nida als nieuwe partij een goede uitslag te behalen.
Door de resultaten per stemkantoor in te laden in QlikView en deze op basis van de postcode te koppelen aan de bijbehorende buurten en CBS informatie kwamen er een aantal interessante resultaten naar voren. Hierbij geeft de analyse op kaart snel veel informatie waardoor er bij de gebruiker diverse hypotheses gesteld worden. Toetsing van hypotheses met meer gedetailleerde analyse in QlikView tabellen en grafieken is hier een goede vervolgstap in om tot de juiste conclusies te komen.

We zien hier welke partijen bij welk stemkantoor de grootste partij was. Drie duidelijke trends:
1. Leefbaar Rotterdam is sterk in de woonwijken aan de rand van de stad
2. PvdA is sterk in 3 delen van de stad: Noord, West en Zuid aan de Maas
3. D66 is sterk in het centrum

In het centrum zien we overwegend veel D66 als winnaar. Bij verder inzoomen zien we toch een vrij gemelleerd beeld in het centrum. In de buurt van kantoren en universiteiten wint D66, in de volkswijken zijn Leefbaar en PvdA sterk vertegenwoordigd en bij Rotterdam Noord is Nida de grootste.

Opkomst


Het valt vooral op dat er in West en op Zuid een lagere opkomst was. De winnaars in deze stemkantoren (voornamelijk Leefbaar en PvdA) lijken dus baat te hebben bij een lage opkomst. Wanneer we de opkomst in de stembureaus afzetten tegen de winnaars per stemkantoor, zien we dit beeld terugkomen. Nida en PvdA winnen vooral in de buurten met een lage opkomst, VVD en D66 juist in de gebieden met een hoge opkomst.
Maar dit zijn metingen per stembureau. Winnen in een stembureau met een lage opkomst levert wellicht minder stemmen op voor de totaalverdeling. Op onderstaande afbeeldingen wordt getoond waar de meeste stemmen gehaald worden door de drie grootste partijen. Bij D66 en Leefbaar zien we een herkenbaar beeld; D66 haalt stemmen in het centrum, Leefbaar Rotterdam in de rest van de stad. De PvdA haalt niet alleen veel stemmen uit West en Zuid aan de Maas, maar ook nog een behoorlijk aantal uit het centrum. Bij die stemkantoren is alleen de opkomst hoger en haalt de D66 meer stemmen binnen.


De conclusie die getrokken zou kunnen worden is dat Leefbaar Rotterdam en D66 een geografische verdeling van stemmen hebben. De stemmers van beide partijen leven of werken in een ander deel van de stad. De PvdA moet het niet van de buitenwijken hebben en legt het in het centrum op sommige plekken af tegen de D66 of het Nida.
Wanneer we de CBS gegevens van bijbehorende buurten er naast leggen zijn enkele verbanden te verwachten en enkelen vallen op. VVD is groot in de buurten met dure woningen en hoge inkomens waar veel ouderen wonen. Nida doet het goed in buurten met goedkope woningen, lage inkomens en veel jonge allochtone inwoners. D66 doet het goed onder alleenstaanden en paren met een behoorlijk salaris.

Ongeldige stemmen

Op bovenstaande afbeelding zien we in welke stemkantoren er een hoog percentage ongeldige stemmen is uitgebracht. Wanneer er naar de locatie en de winnaars gekeken wordt (met name Nida en PvdA) is hier wellicht een verband met de taal van kiezers in deze stembureaus. Selecteren we echter de 10 stembureaus met de meeste ongeldige stemmen dan wordt duidelijk dat dit geen volledige verklaring kan zijn.

In veel gevallen haalt Nida of PvdA veel stemmen, maar bij andere kantoren is Leefbaar, D66 of SP juist groot. Een check op de gang van zaken in de stembureaus is wellicht ook op zijn plaats.

Een stembureau met een opmerkelijk beeld is die aan de Hoogstraat. In dit gebouw waren 3 stemkantoren gevestigd (keuze uit 3 rijen): links, midden of rechts. Dit stembureau viel vooral op door het verschil in percentage ongeldige stemmen (rechts 3% tov 0% links en midden). Dit komt niet door het aantal stemmen; er is een voorkeur voor de linkerrij, maar in het midden is net zo veel gestemd.
Het Nida is in de rechterrij meer vertegenwoordigd, maar dit is slechts een klein gedeelte wat geen verklaring kan zijn voor het grote aantal ongeldige stemmen. Het verder stemgedrag lijkt hier ook geen verklaring voor. Is er een actie geweest? Of was de rechterrij bestemd voor stemmers die iets meer hulp nodig hadden? Als u het weet horen wij het graag!
Wat wel aardig is om te zien is dat PvdA stemmers vaker voor de rechterrij kozen (12,4% vs 10,7%) en VVD stemmers juist vaker voor de linkerij (17,1% vs 15,2%). SP stemmers stonden bij voorkeur niet in de rechterrij. De stemmen op de andere partijen zijn vrijwel gelijk verdeeld over de 3 rijen.

Bij bovenstaande analyse en visualisatie is gebruik gemaakt van QlikView en GeoQlik. Voor meer informatie over deze software kunt u op deze website het nodige vinden. U kunt natuurlijk ook contact met HippoLine opnemen.

Marijn Boerman,
GeoQlik consultant bij HippoLine B.V.