10 datavisualisatie tips

Met de toenemende hoeveelheid data die beschikbaar is, neemt de behoefte aan informatie die visueel wordt weergegeven en direct begrijpelijk is toe. Datavisualisatie is de gemeenschappelijke taal geworden die de kloof tussen cijfers en woorden helpt te overbruggen. Helaas is het ontwerpen van een goede datavisualisatie meer dan alleen een paar grafieken samenstellen. Ondermaatse datavisualisatie is er dan ook in vele vormen, wat alleen maar tot meer verwarring leidt. In dit blog deelt Ruth Martoredjo 10 handige tips om je (data)visualisatie interessant, relevanter en toegankelijker te maken.

STORYTELLING

Of je dit nu wel of niet gelooft, data vertelt een verhaal. Het gebruik van data storytelling bij het presenteren van jouw informatie en statistieken brengt een veel krachtiger boodschap over.

1 – Kies de juiste visualisatie ter ondersteuning van het verhaal

Onthoud: “vorm volgt functie”. Het doel van een visualisatie zou daarom het uitgangspunt van het ontwerp moeten zijn. Stel jezelf dus de vraag: wat wil ik bereiken met deze (data)visualisatie, welke boodschap wil ik overbrengen? Wil je de ontwikkeling in de tijd laten zien, kies dan bijvoorbeeld voor een lijndiagram. Wil je de datapunten vergelijken of een verdeling laten zien, kies dan bijvoorbeeld voor een staafdiagram. Laat de keuze van de visualisatie afhangen van de te communiceren boodschap. De meeste datavisualisatie-experts zijn het erover eens dat het beste is om een visualisatie te kiezen waarmee mensen vertrouwd zijn. Staafdiagrammen, lijnen, tabellen of gewoon een getal zijn meestal de meest effectieve manier om data weer te geven. Voor een handig overzicht van de meest gebruikte grafiektypes per situatie en analysetype, lees dit blog van collega Bart Binnenkamp.

2 – Vertel het hele verhaal

Verborgen informatie blijft vaak onopgemerkt in een spreadsheet. Heb je bijvoorbeeld een omzetstijging van 15 procent in december? Interessant! Maar wat is nu echt interessant? Laat zien dat je sinds januari van hetzelfde jaar een continue omzetstijging hebt gehad, met een daadwerkelijke omzetstijging van 100 procent. Vertel het hele verhaal door deze informatie met een goede visualisatie te laten zien.

3 – Verwijder alles wat het verhaal niet ondersteunt

Daarmee bedoel ik niet dat de helft van de datapunten in de prullenbak kan. Neem een stap terug en overweeg of de visualisatie kan worden vereenvoudigd door drie fundamentele principes: beperken, verminderen, benadrukken. Dat de data complex is, betekent niet dat je grafiek dat ook moet zijn. Houd de visualisatie daarom toegankelijk voor de eindgebruiker. Voeg bijvoorbeeld een trendlijn toe aan een lijndiagram of verminder het aantal segmenten in een cirkeldiagram. Deze subtiele aanpassingen maken een enorm verschil.

Labels

Doordacht gebruik van de juiste labels zorgt ervoor dat de eindgebruiker het spoor niet bijster raakt.

4 – Vermijd mysteries

Annotaties zijn een vrij eenvoudige, maar vaak verwaarloosde stap om een visualisatie toegankelijk te maken. Door de juiste tekst toe te voegen, die kort en relevant is, kan de eindgebruiker zich concentreren op het begrijpen van de data in plaats van het uitzoeken van de visualisatie. Gebruik de tekst om het verhaal uit te leggen, te benadrukken of aanbevelingen te doen. Context is van groot belang. Om actie te ondernemen, moet de eindgebruiker weten hoe de prestaties zich verhouden tot bijvoorbeeld een doel of een benchmark. Presenteer je cijfers ten opzichte van deze benchmark in je visualisatie om de eindgebruiker te helpen de cijfers beter te interpreteren.

5 – Label je grafiek

Voeg de benodigde labels toe aan de datapunten. Hierdoor kan de eindgebruiker de informatie veel sneller opnemen, zonder te hoeven zoeken naar bijvoorbeeld een legenda of iets dergelijks. Denk aan grafiektitels, astitels, aslabels, schalen, data labels, enz. Metingen en bronnen worden vaak over het hoofd gezien, maar spelen ook een rol bij het wegnemen van het giswerk. Onthoud dat woorden er zijn om te helpen, niet om de aandacht van de data te trekken.

6 – Leg niet te veel uit

Als de titel de boodschap al vermeldt, hoeven de subtitels, toelichting, grafiekkoppen het niet te herhalen. Dit geldt ook voor de labels. Als de precieze waarde van een datapunt belangrijk is om het verhaal over te brengen, pas dan de data labels toe. Als het niet belangrijk is voor het verhaal, laat dan de (waarde)labels voor de datapunten weg.

Kleur

Gebruik kleur om informatie over te brengen en niet enkel ter decoratie. Te veel kleur kan overbodig zijn en afleiden van het verhaal. Houd het simpel zodat de data en grafieken opvallen. Zoals Alberto Cairo dat zo mooi zegt: “witte ruimte is geen lege ruimte.”

7 – Voeg informatie toe met een kleur

Gebruik dezelfde kleur voor dezelfde soort data. Zo kunnen bijvoorbeeld de verkoopcijfers per maand van het lopende jaar worden weergegeven in één kleur in een staafdiagram, terwijl de verkoopcijfers van het voorgaande jaar in een aparte kleur kunnen worden weergegeven.

8 – Zorg voor voldoende contrast tussen kleuren

Als kleuren te veel op elkaar lijken, kan het moeilijk zijn om het verschil te zien. Gebruik je meest gewaagde kleuren om belangrijke informatie te benadrukken en subtielere tinten voor de rest. Probeer niet meer dan zes kleuren te gebruiken in een datavisualisatie.

9 – Pas op voor kleurassociaties

Gebruik kleuren waar de eindgebruiker zich mee kan associëren. Het gebruik van bijvoorbeeld de rode kleur voor een hoge temperatuur en blauw voor een lage temperatuur zijn kleurassociaties die voor de eindgebruiker gemakkelijk te begrijpen zijn. Gebruik daarentegen geen rood voor positieve getallen of groen voor negatieve getallen (tenzij je je op de Chinese aandelenbeurs bevindt, waar rood juist de stijging van een aandelenkoers weergeeft, en groen een daling). Kleurassociaties zijn zo sterk dat de eindgebruiker hier automatisch betekenis aan geeft.

Visuele aanwijzingen

10 – Gebruik visuele aanwijzingen

Een efficiënte manier voor een datavisualisatie om prestaties aan te tonen, is door visuele aanwijzingen te gebruiken, waaronder niet alleen kleur, maar ook pijlen, pictogrammen, tekst, enz. om de eindgebruiker te helpen bij het interpreteren van informatie.

Tot slot…

Voor meer informatie over het verbeteren van de effectiviteit en gebruiksvriendelijkheid van visualisaties en dashboards met onze best practices, bekijk dan ons gratis webinar.